Θεός Ήφαιστος

Ο Θεός προστάτης της φωτιάς, της σιδηρουργίας των πέτρινων κατασκευών και της γλυπτικής είναι ο Ήφαιστος. Γιος του Δία και της Ήρας από τη γέννηση του ακόμη γνώρισε την εγκατάλειψη, τον εκδιωγμό και την περιφρόνηση ακόμη και της ίδια του της μητέρας. Ο Ήφαιστος είναι ο πιο άσχημος από τους Θεούς, μαυριδερός και κουτσός τόσο που η αποκρουστική του όψη τον κάνει ανεπιθύμητο μεταξύ των υπολοίπων Ολύμπιων θεών. Μόλις τον παρουσίασαν στην Ήρα, λίγο μετά τη γέννησή του, μην μπορώντας να δεχθεί πως μια πανέμορφη Θεά σαν και αυτήν γέννησε ένα τόσο άσχημο πλάσμα, τον πέταξε από τον Όλυμπο. Ο μικρός Ήφαιστος έπεσε στον Ωκεανό όπου τον περιμάζωσαν και τον ανέθρεψαν για τα πρώτα εννέα χρόνια της ζωή του η Θέτιδα και η Ευρυνόμη στις οποίες και χάριζε τα περίτεχνα κοσμήματα από κοράλλια και μαργαριτάρια που κατασκεύαζε. Κατ’ άλλους, η πτώση του Θεού από τον Όλυμπο οφείλεται στον Δία, όταν ο μικρός Ήφαιστος υπερασπίστηκε την μητέρα του σε μία διαμάχη του βασιλικού ζεύγους. Μην μπορώντας να ανεχτεί τις απιστίες του άντρα της η Ήρα άναψε το καυγά με τον Δία, ο οποίος τόλμησε να σμίξει με μία θνητή, την Αλκμήνη και να αποκτήσει μαζί της τον Ηρακλή. Αγανακτισμένος ο Δίας από το δίδυμο μάνας και γιου, τον αρπάζει και τον πετάει τόσο δυνατά που για μία ημέρα περιστρεφόταν στην ατμόσφαιρα για να προσγειωθεί τελικά σε κάποια βράχια της Λήμνου και να κουτσαθεί έκτοτε.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μύθος στον οποίο ο Ήφαιστος στην γιορτή της μητέρας του στον Όλυμπο, της κατασκεύασε και της έδωσε ως δώρο έναν ολόχρυσο θρόνο με ανάγλυφες σκαλιστές παραστάσεις από την ζωή των Θεών. Μόλις της τον πρόσφερε, η Ήρα αμέσως τον δοκίμασε με μεγάλη χαρά και ικανοποίηση αφού όπως ήταν γνωστό, οι κατασκευές του Ηφαίστου δεν είχαν ισάξιές τους. Πέρασε λίγη ώρα και η Ήρα άκουγε και συνομιλούσε με τους υπολοίπους Θεούς από το νέο της θρόνο, όταν όμως θέλησε να σηκωθεί διαπίστωσε πως κάτι

τέτοιο της ήταν αδύνατο. Ο Ήφαιστος την είχε αιχμαλωτίσει με αόρατα δεσμά τα οποία κανείς άλλος δεν ήταν ικανός να λύσει. Αυτό είπε ο Ήφαιστος είναι το δώρο μου για εσένα μητέρα για τη αγάπη που μου έδειξες όταν ήμουν μικρός. Τι φταίω εγώ που γεννήθηκα άσχημος και μαυριδερός και με πέταξες από τον Όλυμπο; της είπε. Μάταια τον παρακαλούσε η Ήρα να την απελευθερώσει, μάταια και οι υπόλοιποι Θεοί να τον μεταπείσουν μαλώνοντάς τον, μάταια και ο Άρης θέλησε με την βία να του αλλάξει γνώμη καθώς ο Ήφαιστος τον αντιλήφθηκε έγκαιρα και του πέταξε έναν αναμμένο δαυλό κάνοντάς τον να πάει και να κρυφτεί πίσω από τις Θεές. Στη συνέχεια αποχώρησε για το αγαπημένο του νησί, την Λήμνο όπου ο φίλος του ο Διόνυσος κατάφερε αφού τον μέθυσε πρώτα με κρασί να τον μεταπείσει και να ταξιδέψουν στη συνέχεια πίσω στον Όλυμπο. Εκεί ο Δίας απαίτησε από τον Ήφαιστο να απελευθερώσει την μητέρα του καθώς όπως του είπε παρατράβηξε το αστείο. Ο Ήφαιστος του απάντησε πως θα το έκανε με την προϋπόθεση ο ίδιος να του ικανοποιούσε μία χάρη. Αφού δέχτηκε ο Δίας, ο Ήφαιστος έλυσε τα δεσμά της Ήρας και τότε ζήτησε από τον Δία την χάρη που του υποσχέθηκε. Μπροστά σε όλους τους Θεούς ο Ήφαιστος ζήτησε από τον Δία για γυναίκα του την Αφροδίτη. Όλοι σάστισαν, όλοι μείνανε έκπληκτοι, κανείς δεν το πίστευε ο πιο άσχημος Θεός να παντρευτεί την ομορφότερη Θεά. Περισσότερο από όλους ντράπηκαν η Αφροδίτη και ο Δίας καθώς ήταν υποχρεωμένος να τιμήσει τον λόγο του. Έτσι η Θεά του έρωτα και της ομορφιάς έγινε σύζυγος του πιο άσχημου από τους Θεούς.

Ο Ήφαιστος ήταν ο θεϊκός σιδηρουργός. Κατασκεύαζε όπλα, παλάτια, κοσμήματα, όλα περίτεχνα και σπουδαία. Το παλάτι του στον Όλυμπο ολόχρυσο με πολύτιμους λίθους στολισμένο. Τα δώρα του στους Θεούς ασύλληπτης έμπνευσης και ομορφιάς. Αυτός δώρισε στον Δία την αιγίδα, που μετά έδωσε στην Αθηνά και το σκήπτρο του, στην Δήμητρα το δρεπάνι, στον Απόλλωνα και την Άρτεμη τα χρυσά τους βέλη, στον Θεό Ήλιο τα λαμπρό του άρμα και στον Διόνυσο το ολόχρυσο κύπελλό του. Αργότερα η χριστιανική εκκλησία διαφοροποίησε τον μύθο του κυπέλλου του Χριστού Διονύσου και το αποκάλεσε «Ιερό Δισκοπότηρο»(στα λατινικά Holy Grail) που περιείχε είτε οίνο είτε το ελιξίριο της ζωής. Ο Ήφαιστος επίσης

κατασκεύασε τα όπλα του Ημίθεου Αχιλλέα, που του ζήτησε η μητέρα του η Θέτιδα και ο Όμηρος περιγράφει στην Ιλιάδα με κάθε λεπτομέρεια. Ακόμη, στον Ήφαιστο αποδίδεται και η κατασκευή του Τάλου. Ο Τάλως ήταν ένα τεράστιο ανθρωπόμορφο, χάλκινο κατασκεύασμα το οποίο ο Θεός δώρισε στον βασιλιά της Κρήτης Μίνωα. Ο Τάλως προστάτευε ολόκληρο το νησί καθώς με τα τεράστια βήματά του ήταν ικανός να ταξιδεύει τόσο γρήγορα που λέγεται ότι έκανε τρεις φορές το γύρο του σε μία ημέρα. Ο προστάτης της Κρήτης που κατάστρεφε με την καυτή του ανάσα όποιο εχθρικό πλοίο στρεφόταν ενάντια στο νησί απενεργοποιήθηκε τελικά από τους αργοναύτες, οι οποίοι στον γυρισμό τους από την Κολχίδα και με την βοήθεια της μάγισσας Μήδειας, η οποία του προκάλεσε σύγχυση, κατάφεραν να τον τραυματίσουν στο πόδι, από όπου έτρεξε από την μοναδική του φλέβα σαν λιωμένο μέταλλο το αίμα του.

Η σχέση του με τον Δία ήταν σχέση υποταγής. Ο Ήφαιστος έκανε το θέλημα του πατέρα του πάντα. Ήταν αυτός που του άνοιξε το κεφάλι με το σφυρί του για να ξεπηδήσει η Αθηνά από μέσα και ήταν αυτός που ύστερα από εντολή του πατέρα του αιχμαλώτισε τον Προμηθέα στον Καύκασο. Ο Προμηθέας που έκλεψε την φωτιά από τους Θεούς και την έδωσε στους ανθρώπους παρά την αντίθετη διαταγή του Δία, τιμωρήθηκε για τη ανυπακοή του αυτή να περάσει την υπόλοιπη ζωή του αλυσοδεμένος στον Καύκασο, όπου ένας τεράστιος γύπας του έτρωγε τα σωθικά κάθε μέρα αφού αυτά αναπλάθονταν κάθε νύχτα. Ευτυχώς τον Προμηθέα γλίτωσε από το μαρτύριο του ο Ηρακλής που κατάφερε να σπάσει τα δεσμά του Ηφαίστου. Η λατρεία του Ηφαίστου ήταν πολύ διαδεδομένη στην Λήμνο. Εκεί πολύ τοποθετούν το υπέρλαμπρο παλάτι του και όχι στο Όλυμπο. Εκεί, στα έγκατα του ηφαιστείου οι βροντές που αναδύονται οφείλονται στο χτύπημα του σφυριού του, ενώ οι ατμοί σε καπνούς από τη φωτιά του. Θεωρείται επίσης και ο Θεός των ηφαιστείων και πολλά γνωστά ηφαίστεια συνδέονται με μύθους για τον Ήφαιστο. Πολλοί πιστεύουν πως κατοικεί στην Σικελία, εκεί όπου καταπλακώθηκε από την Αθηνά ο γίγαντας Εγκέλαδος.

Ο Ήφαιστος αναπαριστάνεται συνήθως με παχιά γενειάδα, μαυριδερός , κοντός, κουτσός με παχιά άσχημα πόδια που πολλές φορές δεν μπορούν να τον βαστάξουν. Για τον λόγο αυτό ο Θεός έπλασε για να τον συντροφεύουν και να τον βαστούν όποτε δεν μπορεί, ολόχρυσες ευλύγιστες κόρες. Τα σύμβολά του είναι το σφυρί, το αμόνι και η λαβίδα.