Στύγα

Η Στύγα (Στυξ) ήταν αρχέγονη χθόνια θεότητα, απεχθής και φρικαλέα, προσωποποίηση του ομώνυμου ποταμού του Άδη.

Θεογονία

Η Στύγα ήταν κόρη του Ωκεανού και της Τηθύος ή κόρη του Ερέβους και της Νυκτός.Από τον Πάλλαντα την Νίκη, τον Ζήλο, το Κράτος και την Βία. Στα παιδιά της από τον Πάλλαντα ο Υγίνος προσέθεσε και την Σκύλλα Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, σύζυγος της ήταν ο Πείρας με τον οποίο έκανε την Έχιδνα.

Η Στύγα ή Στυξ ήταν αρχέγονη χθόνια θεότητα, απεχθής και φρικαλέα, προσωποποίηση του ομώνυμου ποταμού του Άδη.

Η συμβολή της στην Τιτανομαχία και η ανταμοιβή

Κατοικούσε μακριά από τους άλλους θεούς, στη βαθειά σκοτεινιά του Άδη, μέσα στο φωλιασμένο πάνω σε πανύψηλες ασημένιες κολώνες ξακουστό παλάτι της.

Ανέβηκε στον Όλυμπο μόνο μια φορά: όταν έσπευσε μαζί με τα παιδιά της να βοηθήσει τον Δία στην άγρια και αμφίρροπη μάχη του εναντίον των Τιτάνων. Όταν αυτός τελικά επικράτησε, ανταμείβοντάς την, όρισε να δίνουν πλέον οι Θεοί όρκο στο ιερό της όνομα και προσκάλεσε τα παιδιά της να έρθουν να ζήσουν για πάντα μαζί του στο Όλυμπο. Το Κράτος και η Βία θα γίνουν έκτοτε μόνιμοι παραστάτες του, σκληροί εκτελεστές των δυναστικών του αποφάσεων.

Ο Στύγιος ποταμός και η λίμνη Στύγα

Η Στύγα ήταν επίσης και ένα από τα μεγάλα ποτάμια του κάτω κόσμου, παρακλάδι η ίδια του αρχέγονου Ωκεανού. Από την κορυφή ενός απόκρημνου βράχου του Τάρταρου ανάβλυζε το νερό που σχημάτιζε αρχικά τον Στύγιο ποταμό και μετά την λίμνη Στύγα. Τα νερά τους είχαν την τρομερή δύναμη να διαλύουν και να αφανίζουν ότι έπεφτε μέσα τους.

Αυτά τα νερά ανακατεμένα με θειάφι χρησιμοποιούσαν οι Τελχίνες για να καταστρέψουν φυτά και ζώα, και σ' αυτά επίσης η Θέτις (σύμφωνα μ' έναν μετα-ομηρικό μύθο που διέσωσε ο Ρωμαίος Στάτιος) βούτηξε τον νεογέννητο Αχιλλέα και έτσι τον κατέστησε άτρωτο - εκτός φυσικά από το σημείο που τον κράταγε, την περιβόητη αχίλλειο πτέρνα.

Ο Όρκος των Θεών

Όπως γράφει ο Ησίοδος, όταν δυο Θεοί φιλονικούσαν μεταξύ τους κι ο Δίας δεν μπορούσε να καταλάβει ποιος λέει αλήθεια και ποιος όχι, έστελνε την Ίριδα να φέρει από τον Άδη λίγο από το νερό της Στύγας μέσα σε χρυσό κανάτι. Οι Θεοί έπρεπε να ορκιστούν τότε μπροστά στο φοβερό νερό. Ο επίορκος έπεφτε αμέσως παράλυτος κάτω, χωρίς ανάσα και φωνή. Για έναν ολόκληρο χρόνο θα παράμεινε σ' αυτήν την κατάσταση. Αλλά και μετά, όταν θα συνερχόταν από το κώμα, για άλλα εννιά χρόνια θα βρίσκονταν αποκλεισμένος από τα συμβούλια και τα συμπόσια των θεών.

Η Αρκαδική Στύγα

Ψηλά στα Αροάνια όρη από έναν απόκρημνο σκοτεινό βράχο αναβλύζει και σήμερα ακόμη πηγή που οι αρχαίοι ονόμαζαν Ύδωρ Στυγός και οι σημερινοί Μαυρονέρι. Τα νερά της πηγής χάνονται προσωρινά σε καταβόθρες και επανεμφανίζονται πιο πέρα για να ενωθούν με τον Κράθι ποταμό.

Η Στύγα ή Στυξ ήταν αρχέγονη χθόνια θεότητα, απεχθής και φρικαλέα, προσωποποίηση του ομώνυμου ποταμού του Άδη.

Το σκούρο χρώμα τους οφείλονταν, σύμφωνα με τον μύθο, στη Θεά Δήμητρα: Όταν αυτή μεταμορφωμένη σε φοράδα, για να ξεφύγει από τον Ποσειδώνα που την είχε ερωτευθεί και την κυνήγαγε ήρθε και καθρεφτίστηκε μέσα τους, η εικόνα που αντίκρισε δεν της άρεσε καθόλου· ταράχθηκε κι αμέσως το ποτάμι έγινε μαύρο. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι τα νερά της πηγής προέρχονταν από τον χθόνιο ποταμό της Στύγας και γι' αυτό ασφαλώς οι Αρκάδες συνήθιζαν να ορκίζονται μπροστά τους μιμούμενοι τον Όρκο των θεών. Πίστευαν ακόμη ότι είχαν παρόμοιες με τα χθόνια νερά μαγικές δυνάμεις: ό,τι δηλαδή ζωντανό έπεφτε μέσα τους δηλητηριαζόταν και πέθαινε, ενώ τα αγγεία από πηλό ράγιζαν και αυτά από μέταλλο (ακόμη και από χρυσό) σκούριαζαν και διαλύονταν. Κανένα δοχείο δεν μπορούσε να συγκρατήσει το ύδωρ της Στυγός εκτός κι' αν ήταν κατασκευασμένο από οπλή αλόγου.

Το ύδωρ της Στυγός και ο θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου

Σύμφωνα με φήμες που αναφέρουν αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι ιστορικοί, ο Αλέξανδρος πέθανε δηλητηριασμένος από νερό της Στύγας που έριξε κρυφά στο κρασί του ο οινοχόος του Ιόλλας, αργότερα όμως επανήλθε. Εμπνευστής της συνωμοσίας φέρεται ο Αντίπατρος με εκτελεστές τους γιους του και σύμβουλο ή προμηθευτή του δηλητηρίου τον Αριστοτέλη.

Η κουκουβάγια στύγα

Στο Λεξικό του Ησυχίου αναφέρεται και ένα πουλί με όνομα στύγα (στύξ), πού ήταν ίσως ένα είδος μπούφου ή κουκουβάγιας. Η κουκουβάγια ήταν άλλωστε σύμβολο των χθόνιων Θεών, το σκοτεινό πουλί της Στύγας όπως λέει ο Οβίδιος.

Το πουλί στύγα αναφέρει και ό Αντωνίνος Λιβεράλις στην ιστορία της Πολυφόντης. Ο Θεός Ερμής, λέει, αφού τιμώρησε τους γιους της επειδή ήταν ασεβείς με τους Θεούς και σκληροί με τους ανθρώπους, μεταμόρφωσε και την ίδια στο νυχτοπούλι στύγα που το κρώξιμο του τη νύχτα προαναγγέλλει πόλεμο και διχόνοια.

Πηγή: Wikipedia.org